ÇORUM İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Hanlar-Hamamlar

Velipaşa Hanı:

     Çepni Mahallesi'nde yer alan, Yozgat Beylerinden Veli Paşa tarafından yaptırılmıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivinde 2 Muharrem 1283 (1867) ve 23 Muharrem 1303 (1887) tarihli vakfiyelerde hanın yeri ve çevresi tarif edilerek vakıf akrarı atlatılmıştır. 1303 tarifli vakfiyelerde belirtilen akrar 1914 yılında tamamen yanmış, şimdiki han ve müştemilatı vakıfın torunu ve aynı zamanda mütevellisi Şevket bey tarafından eskiye uyularak 1915-16 yıllarında yaptırılmıştır.

    Velipaşa HanıVelipaşa Hanı, 1000 m2 lik bir alanı kapsamakta olup, iki katlı olarak inşa edilmiştir. Sadece ön cepheye bakan köşk bölümü üç katlıdır. Gerek planı ve gerekse mimarı açıdan Osmanlı Dönemi hanlarına örnek teşkil eden han, ahşap ve kargir malzeme kullanılarak yapılmıştır. Uzun yıllar otel olarak işletilen handa, 1982 yılında Mimar Bülent ÇETİNOR tarafından çizilen rölöve projesine göre alt kattaki taş avlu etrafında at arabalarının bağlandığı bölüm, depolar ve kahvehaneler bulunmaktaydı. Avlunun iki başındaki ahşap merdivenlerle üst kata çıkılmakta olup, üst katta 35 tane han odası yer almaktaydı. Günümüzde han, bir dönem market olarak işletilmiş olup 150 yıllık bir geçmişe sahip olan tarihi Velipaşa Hanı aslına uygun olarak restore ettirilerek 2018 yılında turizme açılması planlanmıştır.

 












Hacıhamza Menzil Hanı:

Kargı İlçesi, Hacıhamza Beldesi, Kale Kapısı Sokağı ile Sinan Paşa Cami arasında yer alan han, H.912(M.1506/07) yılında Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Temeli taş, üst kısmı tuğladan inşa edilmiş olan han dikdörtgen planlı, tek mekandan oluşmaktadır. Binanın örtü sistemini desteklemek amacıyla iç kısma üç adet kemeri konulmuştur. Han, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.



Ali Paşa Hamamı (Yeni Hamam):

 Saat Kulesi yanında olup, bu hamam ilin en büyük hamamıdır. Erzurum Beyler Beyi Ali Paşa tarafından 1573 yılında yaptırılmıştır. O tarihten 1943’e kadar vakıflar teşkilatı tarafından işletilmiştir. 1943 yılında vakıflar tarafından satışa çıkarılan hamamı Hüseyin Samsunlu almış ve bu tarihten 2005 yılına kadar Samsunlu ailesi tarafından işletilmiştir. 2005’te hamamın mülkiyeti Prof. Ahmet Samsunlu ve Cavide Soyocak’a geçmiştir. 2005 yılında Ünal Kakaç, Ahmet Ahlatçı ve Kadir Samsunlu'nun kurdukları K.A.S. Turizm A.Ş. Hamamı 22 yıl süre ile kiralayarak işletmesini üstlenmişlerdir. Restorasyonu 24 ayda tamamlanan tarihi hamam 23 Nisan 2008’de hizmete açılmıştır.

alipaşa hamamı

 

Paşa Hamamı:

Taceddin İbrahim Paşa Bin Hacı Bey tarafından 1487 yılında yaptırılan Paşa Hamamı, Osmanlı hamam mimarisi içerisinde çifte hamam düzeninde yapılmıştır. Kadınlar ve erkekler kısımları birbirlerine simetrik olan hamam günümüze özgün biçimini koruyarak gelmiştir. Soğukluk,sıcaklık ve halvet bölümlerinden oluşan Paşa Hamamı'nın her bölümünün üzeri kiremit kaplı kubbelerle örtülmüş ve hamamın duvarları kaba yontma taş ve moloz taşla örülmüştür. Kunduzhan Mahallesi-Çarşı içindeki Paşa Hamamı'nın 2007 yılı Ağustos ayında başlanan restorasyon çalışmaları 2008 yılının Nisan ayında bitirilmiş ve hizmete açılmıştır.

Paşa Hamamı

Güpür Hamamı:

İlimiz merkez Üçtutlar Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi mimari örneklerinden olan hamam, 1436 yılında yapılmıştır. Hamam, kadınlar ve erkekler bölümü olmak üzere iki kısımdan meydana gelmektedir. Kadınlar kısmı 1960 yılında yapılarak hamama eklenmiştir. Soyunmalık ve sıcaklık bölümünden oluşmaktadır. Erkekler bölümü; soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve iki halvetten meydana gelmektedir. Soyunmalık ve halvetler kare planlı olup kubbeyle, ılıklık ve sıcaklık kısımları ise dikdörtgen planlı olup tonozla örtülüdür. Hamamda yapı malzemesi olarak taş kullanılmıştır.




Çavuş Hamamı:

Üçtutlar Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Devri mimari özelliklerini taşıyan hamam 1595 yılında Mustafa Ali Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapı malzemesi olarak duvarlarda taş, kubbe ve tonozlarda tuğla kullanılmıştır. Çevresi ve üzerine evler yapılan hamam soyunmalık, ılıklık, sıcaklık ve halvet kısımlarından oluşmaktadır. Soyunmalık kısmı yıkılmıştır. Ilıklık bölümünün ise sadece tonozu kalmış, diğer kısımları tahrip olmuştur. Sıcaklık kısmı kare planlı, kubbe ile örtülüdür. Halvet bölümü ise dikdörtgen planlı olup,orta bölümü kubbe, yanları tonozla örtülüdür.



Deri Hamamı (Eski Hamam):

İskilip Kalesi'nin eteğinde, yazıtı olmayan hamamın ilk yapımının Romalılar Dönemine indiği, XV. y.y. da bugünkü şeklini aldığı anlaşılmaktadır. Hamam günümüzde konutlar arasına sıkışmış durumda olup, yola göre oldukça derinde kalmıştır. Rivayete göre deri hamamı bilinmeyen bir sebeble kaybolmuş, zamanla unutulmuş ve geçen yüzyılda tesadüfen bulunmuştur. Hamamın kare planlı soyunmalığının üstü ahşap çatı ile örtülmüştür. Soyunmalığın içinde betonarme soyunma yerleri vardır. Dikdörtgen planlı ılıklık bölümünün batı tarafı pandandif geçişli iki kubbe, doğu tarafı uçtaki hela bölümüyle birlikte beşik tonoz ile örtülmüştür. Sıcaklık kısmı ortada pandandif geçişli bir kubbe, iki yanda tonoz örtülü dikdörtgen planlıdır.Sıcaklığın doğu ucunda tonozlu bir hücre ile devamında kubbeli iki adet halvet hücresi vardır. Hücrelerin devamında sıcak su deposu ve külhan bulunmaktadır.





Yeni Hamam (Şeyh Yavsi, Sabah, Şifa, Güven Hamamı):

İskilip İlçesi'nde yer alan, kâgir olarak yapılan hamamın erkekler ve kadınlar kısımları, soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümleri şeklinde birbirine bitişik ve paralel şekilde uzanır. Hamamın arka kısmındaki su deposu müşterek olarak yapılmıştır. Erkekler ve kadınlar kısmındaki kare planlı soyunmalıklar, içten büyük bir kubbeyle örtülüdür. Erkekler bölümünde soyunmalıktan geçilen kubbeli ılıklık kısmının yanlarında hela bölümleri bulunmaktadır. Sıcaklık kısmında kubbe ile örtülü geniş bir orta mekanın çevresinde sıralanmış eyvan ve hücreler vardır. Eyvanların ılıklık tarafı hariç üç kenarda beşik tonozlu birer eyvan ve dört köşede tromp geçişli birer halvet hücresi yer almaktadır. Kadınlar tarafında ise kubbeli küçük bir ılıklıktan sıcaklığa geçilmektedir. Sıcaklık, iki yanı beşik tonozlu ortası kubbeli bir orta mekan ile üç adet halvet hücresinden meydana gelmiştir.



Hacıhamza Hamamı:

Kargı İlçesi,Hacıhamza Beldesi'nde yer almaktadır. H.912 (M. 1506/07) yılında Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kesme ve moloz taşlarla inşa edilen hamam kareye yakın planlı olup, soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümünden oluşmaktadır. Üstü kubbeyle örtülü olduğu sanılan soğukluk kısmı 1956 yılında yapılan onarım sırasında değişikliğe uğramış, örtü sistemi düz tavan olarak değiştirilmiştir. Soğukluk kısmındaki sivri kemerli bir kapı ile duvarlarında nişlerin bulunduğu aynalı tonoz örtülü ılıklık bölümüne geçilmektedir. Bu bölümden birbirine eşit, tromplu iki kubbe ile örtülü sıcaklık kısmına girilmektedir. Bu iki mekan birbirine küçük bir kapı ile bağlanmış olup, her duvarın ortasına rastlayan yerlerine kurnalar yerleştirilmiştir. Ayrıca ikinci kubbeli mekanın külhan kısmına bir açıklığı bulunmaktadır.




Hamam:

Sungurlu İlçesi, Sunguroğlu Mahallesi'ndedir. Sunguroğlu Mehmet Bey tarafından M. 1756(H.1170) yılında yaptırılmış olup, tek kubbeli ve kemerli Osmanlı mimari özelliğini taşımaktadır.